Dżdżownice są niezastąpionymi pomocnikami rolników, a ich rola w kształtowaniu struktury gleby i podnoszeniu jej żyzności jest nieoceniona. Tymczasem orka, powszechnie stosowana metoda uprawy gleby, może dramatycznie wpływać na ich populację. Rolmako, projektując swoje maszyny rolnicze, stawia na technologie sprzyjające dżdżownicom i rezygnuje z tradycyjnych pługów. Dlaczego? Odpowiedź kryje się w biologicznym znaczeniu tych pożytecznych pierścienic i ich relacji z glebą.
Czym są dżdżownice?
Dżdżownice to pospolite pierścienice należące do rodziny dżdżownicowatych, obejmującej około 670 gatunków na świecie. W Polsce spotykamy 35 gatunków, z czego 10 jest powszechnie występujących. Podzielone są na trzy grupy, zależnie od ich siedliska i funkcji w glebie:
Dżdżownice powierzchniowe (epigeiczne) – żyją w górnych warstwach gleby i ściółce. Ich zadaniem jest rozdrabnianie resztek organicznych, co przyczynia się do tworzenia próchnicy.
Dżdżownice glebowe (endogeiczne) – zamieszkują gleby na średnich głębokościach, gdzie drążą sieć poziomych i pionowych korytarzy, poprawiając napowietrzenie gleby.
Dżdżownice aneiczne – głęboko spulchniające gleby, tworzą pionowe systemy korytarzy, które sprzyjają infiltracji wody i rozwojowi korzeni roślin.
Każda z tych grup odgrywa istotną rolę w poprawie struktury gleby i jej żyzności.
Znaczenie dżdżownic dla gleby
Dżdżownice to prawdziwi architekci gleby. Ich działalność przyczynia się do tworzenia próchnicy, mieszania materii organicznej z mineralnymi warstwami gleby oraz poprawy jej struktury. Oto kilka kluczowych korzyści wynikających z obecności dżdżownic:
Poprawa napowietrzenia i infiltracji wody Korytarze drążone przez dżdżownice umożliwiają lepszy przepływ powietrza i wody w glebie, co sprzyja zdrowemu rozwojowi systemów korzeniowych.
Nawóz naturalny Odchody dżdżownic, tzw. koprolity, zawierają skoncentrowane ilości składników odżywczych, takich jak azot, fosfor, potas, wapń i magnez. Te substancje są w łatwo przyswajalnej formie dla roślin.
Wpływ na plonowanie Badania wykazały, że gleby bogate w dżdżownice mają plonowanie wyższe nawet o 70-80% w porównaniu z glebami pozbawionymi tych organizmów.
Jak orka szkodzi dżdżownicom?
Orka to jeden z największych wrogów dżdżownic. Ten intensywny zabieg agrotechniczny niszczy ich naturalne siedliska i bezpośrednio wpływa na ich życie. Skutki orki obejmują:
Uszkodzenia mechaniczne Pługi dosłownie przecinają ciała dżdżownic, powodując masowe straty w populacji. Podczas orki ginie od 29% do 50% osobników.
Wystawienie na drapieżniki i warunki atmosferyczne Dżdżownice wyrzucone na powierzchnię stają się łatwym łupem dla ptaków i innych zwierząt. Dodatkowo gleba traci wilgoć, co pogarsza ich warunki bytowe.
Pogorszenie struktury gleby Orka niszczy naturalne korytarze i agregaty glebowe tworzące się dzięki działalności dżdżownic. Zniszczenie tych struktur ogranicza zdolność gleby do magazynowania wody i substancji odżywczych.
Eksperyment przeprowadzony w Kanadzie w 1996 roku pokazał, że populacja dżdżownic w glebie uprawianej bezorkowo była niemal 5-krotnie większa niż w glebie uprawianej konwencjonalnie.
Uprawa bezorkowa – ratunek dla dżdżownic
Zrezygnowanie z orki to najlepszy sposób na ochronę populacji dżdżownic. Uprawa bezorkowa ma szereg zalet:
Zachowanie siedlisk Brak odwracania gleby pozwala dżdżownicom na spokojne życie i kontynuowanie ich naturalnej działalności w glebie.
Dostarczenie pokarmu Resztki pożniwne pozostawione na polu stanowią świetne źródło pożywienia dla dżdżownic.
Minimalizacja uszkodzeń Maszyny stosowane w uprawie bezorkowej, takie jak kultywatory, brony talerzowe czy głębosze, nie powodują masowych strat w populacji dżdżownic.
Rozwiązania Rolmako dla uprawy bezorkowej
Rolmako od lat projektuje i produkuje maszyny rolnicze wspierające uprawy bezorkowe.
Wśród oferowanych narzędzi znajdują się:
Grubery (kultywatory) – narzędzia spulchniające glebę i częściowo mieszające resztki organiczne.
Głębosze – doskonale spulchniają glebę na większych głębokościach, poprawiając gospodarkę wodną.
Brony talerzowe – wyrównują powierzchnię gleby, zapewniając wysoką wydajność prac.
Inne maszyny – np. wały nożowe czy brony mulczowe, które umożliwiają efektywną uprawę bez naruszania głębszych warstw gleby.
Podsumowanie
Dżdżownice to bezcenne organizmy, które naturalnie poprawiają strukturę i żyzność gleby. Niestety, tradycyjna orka może zniweczyć ich korzystne działanie, niszcząc ich siedliska i zmniejszając ich liczebność. Uprawa bezorkowa, promowana przez Rolmako, nie tylko chroni te pożyteczne pierścienice, ale również przyczynia się do lepszych plonów i bardziej zrównoważonego rolnictwa. Rolmako oferuje innowacyjne maszyny, które pozwalają rolnikom cieszyć się wydajnymi i ekologicznymi metodami uprawy, jednocześnie wspierając populacje dżdżownic. Czyż nie warto pozwolić naturze robić to, co potrafi najlepiej?
